Θα ήταν απρέπεια εκ μέρους μου να μην πω μερικές απλές κουβέντες γύρω από τον Μέγα Αλέξανδρο και να εξηγήσω γιατί θεώρησα υποχρέωσή μου να είμαι απόψε παρών στην Πέλλα.
Για να απαντήσω στο αιώνιο ερώτημα που η σπουδαία αδελφή του Μεγαλέξανδρου, η Γοργόνα, υποβάλλει σε όλους. Και δεν είμαστε βέβαια σε θαλάσσια περιοχή για να τη συναντήσουμε, αλλά η φωνή της και το ερώτημά της υπάρχει παντού στη Μακεδονία και σ όλη την Ελλάδα. Ζει ο Μεγαλέξανδρος; Ζει και πάντοτε θα ζει ο Μεγαλέξανδρος, αλλοίμονο σεκείνον που θα απαντήσει αρνητικά, όχι γιατί θα προσβάλει μ αυτόν τον τρόπο την αδελφή του που ρωτάει, αλλά θα προσβάλει την ιστορία.
Κανένας άλλος δεν έζησε μας είπε ο κύριος καθηγητής, και πολύ σωστά, τόσα χρόνια στην ψυχή όλων των λαών. Στην Ινδία τον σέβονται και τον θυμούνται ακόμη, το ίδιο και στα γειτονικά μέρη. Και σήμερα έχουμε την ευκαιρία να ξαναβλέπουμε ο καθένας με τον δικό του τρόπο το πρόσωπο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που δεν μπόρεσε ο Απελλής να το διατηρήσει μέχρι τώρα, χάθηκαν όλα τα ζωγραφικά έργα και κανένα άγαλμα δεν είναι βέβαιο ότι παριστά ακριβώς τη μορφή του.
Αλλά ο καθένας από μας μπορεί να την αναπαραστήσει μέσα στην ψυχή του αν σκεφθεί πρώτον, το όραμα που εκίνησε τον Μεγαλέξανδρο επικεφαλής όλων των Ελλήνων να στραφεί εναντίον των Περσών για να εκδικηθεί, μετά από 150 χρόνια, την προσβολή που μας έγινε με τους δύο Περσικούς Πολέμους. Να σκεφθεί τη γενναιότητά του, που ήταν και αυτή αποτυπωμένη στη μορφή του, μια γενναιότητα τόσο παράτολμη που κανένας άλλος ηγέτης πολεμικός δεν ετόλμησε να μιμηθεί. Ποιος επήγαινε ποτέ σπουδαίος στρατηλάτης μπροστά από τον στρατό του, πρώτος στη μάχη; Ποιος χτύπαγε τον αντίπαλο βασιλιά ορμώντας μαζί με τους εταίρους του, ποιος πήδησε μέσα από τα τείχη των πόλεων που πολιορκούσε όταν τις καταλάμβανε; Ποιος δέχθηκε στο σώμα του τόσες πληγές όσες ο Μέγας Αλέξανδρος; Η μορφή του τα δείχνει όλα αυτά. Ποιος σκέφθηκε να μεταφέρει τον ελληνικό πολιτισμό σε όλους τους λαούς που κατέκτησε; Ποιος σκέφθηκε ότι η δικαιοσύνη είναι η τελική αρετή που πρέπει να κυβερνάει όλους τους λαούς; Μόνον ο Μέγας Αλέξανδρος.
Και ποιος ξέρει – θα μου επιτρέψετε αυτό το αφελές ερώτημα – η ιστορία δεν δέχεται τέτοια ερωτήματα, είναι εκτός πραγματικότητας, αλλά εμείς οι απλοί, αφελείς άνθρωποι μπορούμε να διερωτώμεθα: Ποιος ξέρει τι θα έκανε ο Μεγαλέξανδρος αν ζούσε και πέραν του τριακοστού τρίτου έτους της ηλικίας του. Λένε ότι ετοίμαζε εκστρατεία εναντίον της Δύσεως. Πιθανόν. Τα ερωτήματα αυτά παίρνουν απάντηση μόνο με τη φαντασία του καθενός μας. Πώς θα ήταν ο κόσμος χωρίς τον Μεγαλέξανδρο και πώς θα ήταν ο κόσμος αν ο Μεγαλέξανδρος ζούσε περισσότερα χρόνια.
Σήμερα, συγκινούμεθα βλέποντας τον σπουδαίο αυτό έφιππο ανδριάντα και γύρω του τους Μακεδόνες τους σύγχρονους, τα παιδιά της Πέλλας και της Μακεδονίας να τον φρουρούν. Όπως φρουρούμε όλοι σήμερα τη μνήμη του και είναι πολύ συγκινητική αυτή η εικόνα των παιδιών που κρατάνε έτσι σαν μια συνέχεια τις τιμητικές κορδέλλες της σαρκοφάγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Και θα παραμείνει ο Μεγαλέξανδρος έφιππος μαχητής και εκπολιτιστής, για να μπορεί να δοξάζεται όχι μόνο από σας, τους συμπατριώτες του, αλλά από όλους τους Έλληνες και από όλον τον κόσμο.
Και έτσι, ήρθα και εγώ να υποκλιθώ σ αυτόν τον ανδριάντα, υποκλινόμενος σε ό,τι υπήρξε ο Αλέξανδρος, σε ό,τι εκπροσώπησε ο Μεγαλέξανδρος, σ αυτά που έκανε για την Ελλάδα, για ολόκληρον τον κόσμο.
