Χαιρετισμός της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στον Τιμητικό Τόμο για τα 50 χρόνια της ΕΛΛΕΤ

Με μεγάλη χαρά χαιρετίζω την εκπόνηση του Τιμητικού Τόμου για τα 50 χρόνια της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) με θέμα «Ευάλωτη Γη, 50 χρόνια, 50 έργα». Το εκδοτικό αυτό εγχείρημα, το οποίο περιλαμβάνει κείμενα νομικών, πολεοδόμων, αρχιτεκτόνων και ιστορικών, μεταξύ άλλων, και στο οποίο συμμετέχουν μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, συνεργάτες, φίλοι και υποστηρικτές της ΕΛΛΕΤ, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς φιλοδοξεί να συμπυκνώσει και να αναδείξει την ιστορική διαδρομή, το έργο και την πολύπλευρη προσφορά της, εδώ και μισό αιώνα, στη διαφύλαξη του φυσικού, οικιστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στη χώρα μας.

Ως γνωστόν, το άρθρο 24 του Συντάγματός μας όχι μόνο έχει αναγάγει την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος σε υποχρέωση του νομοθέτη και της διοίκησης, αλλά και κατοχυρώνει, από τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 και εφεξής, ρητά το δικαίωμα στο περιβάλλον που πραγματώνεται ατομικά αλλά και συλλογικά, συντονιζόμενο κατά τούτο με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο είχε από καιρό διευρύνει την έννοια του εννόμου συμφέροντος στην ακυρωτική δίκη, προκειμένου να παράσχει στους πολίτες και τις οργανώσεις που αυτοί συνιστούν τη δυνατότητα δικαστικής προστασίας έναντι νομοθετικών και διοικητικών μέτρων επαγομένων περιβαλλοντική βλάβη ή υποβάθμιση.

Στον πυρήνα της πρωτοπόρου αυτής νομολογιακής κατασκευής βρίσκεται η παραδοχή ότι η αποτελεσματική προστασία ενός συλλογικού αγαθού δεν είναι μόνο ατομική υπόθεση αλλά και (ίσως προεχόντως) ζήτημα συλλογικής επαγρύπνησης και κινητοποίησης, η οποία επιτυγχάνεται με την οργάνωση των πολιτών σε ενώσεις, όπως η ΕΛΛΕΤ, προκειμένου να αναλάβουν δράσεις υπέρ της περιβαλλοντικής προστασίας σε όλα τα πεδία, περιλαμβανομένου του δικαιοδοτικού. Πράγματι, με δικά τους αιτήματα δικαστικής προστασίας έχουν αχθεί –και εξακολουθούν να άγονται– προς κρίση οι πλέον σημαντικές υποθέσεις περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος, δίνοντας το έναυσμα για τη διάπλαση σημαντικών κεφαλαίων της περιβαλλοντικής νομολογίας του Δικαστηρίου.

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, το έργο και η προσφορά της ΕΛΛΕΤ στα 50 χρόνια της δραστηριοποίησής της είναι, ομολογουμένως, εντυπωσιακά, εκτεινόμενα και στις δύο όψεις της προστασίας του περιβάλλοντος, φυσικό και ανθρωπογενές. Σε πολλές μάλιστα από τις δίκες, στις οποίες η Εταιρεία υπήρξε διάδικος, μετείχα και η ίδια είτε ως Εισηγήτρια είτε ως Πρόεδρος. Χαρακτηριστικά, μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου τις διαφορές σχετικά με την εκτροπή του Αχελώου, υπόθεση που απασχόλησε για δύο περίπου δεκαετίες το Δικαστήριο (ΣτΕ 1688/2005 Ολομ., 1691/2005 Ολομ., 3053/2009 Ολομ. και 26/2014 Ολομ.), την προστασία των διατηρητέων στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου κατά την κατασκευή του νέου μουσείου της Ακρόπολης (ΣτΕ 2338/2009 και 4332/2010), την προστασία της φυσιογνωμίας του οικισμού της Ύδρας (ΣτΕ 978/2012), την προστασία των υγροβιότοπων Δέλτα Νέστου, Λίμνης Βιστωνίδας, λίμνης Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους (ΣτΕ 5455/2012), και, τέλος, την άδεια ανέγερσης ξενοδοχείου πλησίον της Ακρόπολης, η οποία εκδικάστηκε από την Ολομέλεια υπό την προεδρία μου (ΣτΕ 2103/2019 Ολομ.).

Εσχάτως, η συχνότητα και η ένταση, με την οποία εκδηλώνονται οι δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, θέτουν νέες προκλήσεις για τα κράτη στα ζητήματα της περιβαλλοντικής προστασίας. Και αν ο νομοθέτης εμφανίζεται, σε αρκετές περιπτώσεις, διστακτικός, αν όχι αμήχανος, δεν ισχύει το ίδιο για τα δικαστήρια, τα οποία με τη συνδρομή της κοινωνίας των πολιτών και ιδίως της νεολαίας, που έχει κινητοποιηθεί πλέον έντονα στο ζήτημα, παρεμβαίνουν όλο και πιο αποφασιστικά, προκειμένου να αναγνωρίσουν ως νομικά δεσμευτικό στο παρόν το δικαίωμα των μελλοντικών γενεών στο περιβάλλον και να επιβάλουν, προς την κατεύθυνση αυτή, άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ήδη στη Γαλλία, στην Ολλανδία και στη Γερμανία, ρηξικέλευθες δικαστικές αποφάσεις, έπειτα από πρωτοβουλίες οργανώσεων αλλά και μεμονωμένων πολιτών, έχουν δείξει τον δρόμο. Η συγκυρία, λοιπόν, είναι ιδανική για την έναρξη του σχετικού διαλόγου και στη χώρα μας και αναμένονται με ενδιαφέρον αντίστοιχες πρωτοβουλίες των περιβαλλοντικών οργανώσεων στα σχετικά ζητήματα που νομοτελειακά θα ανακύψουν.

Συγχαίρω, λοιπόν, και πάλι την ΕΛΛΕΤ για την πεντηκονταετή προσφορά της, την οποία ο ανά χείρας τόμος παρουσιάζει σε όλες της τις διαστάσεις, και της εύχομαι να συνεχίσει να ανταποκρίνεται με επιτυχία στην αποστολή της.

Τελευταίες δημοσιεύσεις

Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος για την εκδήλωση «Μάνος Χατζιδάκις και Κάρολος Κουν»

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου παρακολούθησε την εκδήλωση «Μάνος Χατζιδάκις και Κάρολος Κουν», που οργάνωσε η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα

Σε γεύμα με γυναίκες πρέσβεις

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, παρακάθησε σε γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν της η Πρέσβης του Καναδά Anna – Karine Asselin, με τη συμμετοχή