10
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου απηύθυνε την εναρκτήρια ομιλία στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών:
«Με ιδιαίτερη χαρά ανοίγω σήμερα τις εργασίες του 6ου κατά σειρά Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Ενός θεσμού που προσελκύει το διεθνές ενδιαφέρον, με διακεκριμένες συμμετοχές και υψηλού επιπέδου συζητήσεις.
Η φετινή διοργάνωση, η οποία είναι αφιερωμένη στην επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση της Εθνικής Ανεξαρτησίας, πραγματοποιείται όχι στον φυσικό της χώρο, τους Δελφούς, αλλά υβριδικά, με σημαντικό ποσοστό φυσικής παρουσίας των ομιλητών. Σηματοδοτεί έτσι την αρχή εξόδου από τις συνθήκες των αναγκαίων περιορισμών που επέβαλε η πανδημία. Η Ελλάδα σταδιακά και προσεκτικά επιστρέφει στην κανονικότητα, μαζί με την ταχεία επέκταση του προγράμματος των εμβολιασμών.
Η Επανάσταση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν οδήγησε μόνο στην ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, αλλά αποτελεί και ένα οικουμενικής σημασίας γεγονός, αφού σήμανε το ξεκίνημα της επιστροφής της Ελλάδας σε μια Ευρώπη, που η ίδια προσδιόριζε την αρχαία Ελλάδα ως ιστορική της κοιτίδα.
Η Επανάσταση εμπνεύσθηκε από τις εθνικές και φιλελεύθερες επαναστάσεις της εποχής της και ήταν η πρώτη επιτυχής εθνική επανάσταση στην Ευρώπη. Τα φιλελεύθερα συντάγματα του Αγώνα, στις αφηρημένες διατυπώσεις και διακηρύξεις τους για την ελευθερία και την ισότητα, καθώς και στις δικαιοκρατικές τους εγγυήσεις, όπως η διάκριση των εξουσιών, αποτυπώνουν τη βούληση των Ελλήνων για κυριαρχία, αλλά και τη σοφή γνώση των ορίων της, την αξία του δεσμευτικού και υπέρτερου κανόνα. Η έμπνευση για τα ελληνικά συντάγματα προερχόταν από τη Γαλλική Επανάσταση και την Αμερικανική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, από τους πατέρες του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, από τον Τζον Στιούαρτ Μιλλ, τον Τοκβίλ, αλλά και τον Τζέφερσον. Στη βιβλιοθήκη της Χίου σώζεται η ιστορική αλληλογραφία του Τζέφερσον με τον Αδαμάντιο Κοραή, πρωτοπόρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.
Εμπνεύστηκε επομένως αλλά και ενέπνευσε η Ελληνική Επανάσταση τους φίλους της ελευθερίας στην Ευρώπη. Εξέπεμψε μια ακτινοβολία οικουμενική, συγχωνεύοντας τον ρομαντικό φιλελληνισμό του θαυμασμού για την αρχαία Ελλάδα με την ευγενική ιδέα ενός μικρού θαρραλέου έθνους, αντιμέτωπου με μια κραταιά αυτοκρατορία. Ενέπνευσε πλήθος δημιουργών: από τον Ευγένιο Ντελακρουά της μνημειώδους «Σφαγής της Χίου» μέχρι τον Άρι Σέφερ που ζωγράφισε τις «Σουλιώτισες γυναίκες»˙ από τον Σατωμπριάν μέχρι τον Βίκτωρα Ουγκώ, που συνέθεσε ποιήματα εμπνευσμένα από την Ελληνική Επανάσταση και υποστήριξε με σθένος το νεοπαγές ελληνικό κράτος.
Πολλούς συγκίνησε ο αγώνας των Ελλήνων, ξεκινώντας από την μικρή Αϊτή, η οποία, έχοντας η ίδια κηρύξει την ανεξαρτησία της μόλις το 1804, με επιστολή του τότε προέδρου της Ζαν Πιερ Μπουαγιέ στον Κοραή εξέφρασε τον ενθουσιασμό της για την Ελλάδα που «εδράξατο των όπλων» για να αποκτήσει την ελευθερία της και τη θέση της ανάμεσα στα έθνη. Ευγενικές προσωπικότητες, όπως ο Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου, Αμερικανός γιατρός και πολέμιος της δουλείας, και ο Γερμανός γιατρός Έρικ Τράιμπερ, ταξίδευσαν στην Ελλάδα και εντάχθηκαν στις γραμμές των επαναστατών. Ο ήρωας της πολιορκίας της Ακρόπολης Γάλλος στρατηγός Φαβιέρος και ο Πολωνός αξιωματικός Μιρτσιέφσκι, που έπεσε στη μάχη του Πέτα. Ο Ελβετός Μάγερ, πρωτοπόρος της ελληνικής δημοσιογραφίας, που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και σκοτώθηκε κατά την έξοδο του Μεσολογγίου, μαζί με την Ελληνίδα γυναίκα του και τα δυο παιδιά του. Και βέβαια ο λόρδος Βύρων, ο προσφιλέστερος των φιλελλήνων, που πέθανε στο πλευρό των Ελλήνων επαναστατών στο Μεσολόγγι.
Ο αγώνας του 1821 συνέδεσε αναπόσπαστα την Ελλάδα με ένα οικουμενικό πρόταγμα ελευθερίας και εθνικής ανεξαρτησίας και με μια ευρωπαϊκή πρωτοπορία συγκρότησης εθνικών κρατών και φιλελεύθερων πολιτικών θεσμών. Συνέδεσε επίσης την Ελλάδα με τον στρατηγικό της ορίζοντα για τα επόμενα 200 χρόνια, τον γεωπολιτικό χώρο της Ευρώπης και της Δύσης. Αρχικά υπό όρους ασύμμετρης ισχύος, ηγεμονίας, κηδεμονίας των μεγάλων δυνάμεων. Και κατά την πρόσφατη περίοδο πια, με όρους θεσμικής ισότητας.
Ο πρώτος αιώνας ζωής του ανεξάρτητου ελληνικού κράτος κυριαρχήθηκε από την επιδίωξη της εθνικής ολοκλήρωσης, η οποία περατώθηκε το 1947 με την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων. Η Ελλάδα αντιμετώπισε με γενναιότητα τις δυνάμεις του Άξονα στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και υπέστη μια επώδυνη κατοχή, αντισταθμίζοντάς την με ηρωικές πράξεις αντίστασης. Μέσα από κρίσεις, πολέμους και εμφυλίους, πέρασε στον ελεύθερο βίο. Από την ένδεια σε μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της μεταπολεμικής περιόδου, σε μια ευρωπαϊκή οικονομία μεσαίου μεγέθους και εκτεταμένων μεσαίων στρωμάτων. Από μια ανολοκλήρωτη δημοκρατία, την οποία ακολούθησε μια επτάχρονη δικτατορία, σε μια ευημερούσα φιλελεύθερη δημοκρατία από το 1974, διευρύνοντας τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και επισφραγίζοντας τον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό.
Φέτος είναι για την Ελλάδα μια διπλή επέτειος. Γιορτάζουμε, εκτός από τα 200 χρόνια από την έναρξη της Επανάστασης, και τα 40 χρόνια που η χώρα μας είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι δύο αυτές επέτειοι συνέχονται σε ένα ενιαίο ιστορικό αφήγημα.
Όχι μόνο διότι οι Έλληνες που μάχονταν για την ανεξαρτησία αναζητούσαν έμπνευση από την Ευρώπη – ακριβώς όπως η Ευρώπη είχε εμπνευσθεί από τις αξίες της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Όχι μόνο διότι η Ευρωπαϊκή Ένωση συνέβαλε στην εδραίωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και λειτούργησε μακροπρόθεσμα ως καταλύτης θεσμικού εκσυγχρονισμού και κοινωνικής προόδου. Ούτε μόνο διότι η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ένωση παγίωσε την γεωστρατηγική ένταξη της Ελλάδας στη Δύση. Αλλά και διότι στον σύγχρονο κόσμο της ασύμμετρης παγκοσμιοποίησης, η ισότιμη συμμετοχή σε μια ισχυρή ένωση προηγμένων κρατών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τη δημιουργία συνθηκών συλλογικής ευρωπαϊκής αυτονομίας, ολοκληρώνει το ιστορικό εγχείρημα της εθνικής ανεξαρτησίας που ξεκίνησε πριν από 200 χρόνια.
Ποιο μπορεί να είναι το σημερινό αφήγημα της σύγχρονης ευρωπαϊκής Ελλάδας, που εμπνέει τις νέες γενιές φιλελλήνων για να συνδέσουν τη ζωή τους με την Ελλάδα και να αγαπήσουν αυτόν τον τόπο;
Ένα έθνος προσηλωμένο στη διεθνή νομιμότητα και στα έργα της ειρήνης, που πέρασε πολλά, αλλά στάθηκε πάντοτε και με συνέπεια στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Μια ρωμαλέα φιλελεύθερη δημοκρατία, που βίωσε δεινές κρίσεις, αλλά άντεξε και βγήκε ακόμα πιο δυνατή. Μια οικονομία που δοκιμάστηκε σκληρά, αλλά προσαρμόστηκε, μεταρρυθμίζεται και πραγματοποιεί ένα άλμα ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, φιλοδοξώντας να καταστεί διεθνής επενδυτικός προορισμός. Μια χώρα με μακρά ιστορία, ζωντανό πολιτισμό, μοναδική φυσική ομορφιά. Με έναν λαό που υπέμεινε πολλές δυσκολίες, ανοίχτηκε στον κόσμο με εξωστρέφεια και δικαιούται να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία.
Εύχομαι κάθε επιτυχία στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών».